Rebeka ma kavarekerwa Isak
1 Abraham wa kurupire tjinene, nu Muhona we mu sera ondaya moviṋa avihe. 2 Nu Abraham wa tja komukarere we omunene, ngwa ri omutjevere wouini we auhe: “Twa eke roye kehi yevango randje! 3 Ami me vanga u ndji yanene ku Muhona, Ndjambi weyuru nehi kutja ko nakutoororera omuzandu wandje omukazendu movasuko vOvakanaan, ami mu mba tura. 4 Ove yaruka kehi randje u kavarekere omuzandu wandje Isak omukazendu mokati komuhoko vandje.”
5 Nungwari ingwi omukarere wa pura a tja: “Ingwi omukazendu tje hi nokuvanga okuya puna ami kehi ndi, omuzandu woye hi yarure kehi ku wa za?”
6 Nu Abraham we mu zira nai: “Ngoo roro! O yarura omuzandu wandje koṋa ngo! 7 Muhona, Ndjambi weyuru, we ndji isa mo mondjuwo ya tate na mehi rongwatero yandje. Eye we ndji yanena oruyano na tja: ‘Ehi ndi me ri yandja kozondekurona zandje!’ Nu eye ma hindi omuengeri we komurungu woye, nove mo sora okukaetera omuzandu wandje omukazendu koṋa ngo. 8 Nungwari omukazendu tje hi nokuvanga okuya puna ove, ove tjandje wa kutuka koruyano ndu wa tjita ku ami. Nove ngoo yarura omuzandu wandje koṋa ngo.” 9 Omukarere arire tja twa eke kehi yevango ra Abraham, omuhona we, ne mu yanene okutjita ihi eye tja ningire ku ye.
10 Nomukarere wa toora ozongamero omurongo mozongamero zomuhona we, noviyandjewa ovingi ovinanḓengu vyomuhona we, ne rirongere, narire tja i kotjihuro tja Nahor kOmesopotamie. 11 Neye tja kavaza wa heruka kongamero pondjombo ndja ri pendje yotjihuro tjandje ongurova, oruveze ovakazendu ndu ve pita okukateka omeva. 12 Neye wa kumba a tja: “Muhona, Ndjambi wa Abraham, omuhona wandje, ndji ṋingaparisa ndino u raise ondjingonekero komuhona wandje Abraham. 13 Tara, owami ngwi pondjombo ovasuko vovature votjihuro pu mave ya okuteka omeva. 14 Nu ngape kare kutja ami tji me tja nai komusuko umwe: ‘Arikana, herura ehoro roye mbi nwe mo omeva,’ neye a tja: ‘Nwaa, nu ami me hire ozongamero zoye wina,’ nga rire ngwi ngu wa toororera omukarere woye Isak. Nu tji pa tjitwa nai, ami me tjiwa kutja ove wa raisa ondjingonekero komuhona wandje.”
15 Eye ngunda e hiya mana okukumba, Rebeka wa rauka, nehoro romeva kotjiṱuve tje. Rebeka wa ri omusuko wa Betuel, ngwa ri omuzandu wa Milka, omukazendu wa Nahor, omuangu wa Abraham. 16 Nomusuko ngo wa ri omuwa tjinene, nu wa ri omukazona ngu hiya hakaena nomurumendu. Neye wa punda mondjombo ne urisa ehoro re, narire tja rondo. 17 Ingwi omukarere wa tupuka okuhakaena na ye na tja: “Arikana, ndji pao mbi nwe mehoro roye!”
18 Nomusuko wa zira a tja: “Nwaa, muhona wandje”, na hakahana okuherura ehoro kotjiṱuve ne ri ṱiza meke, omukarere ngunda ama nu. 19 Neye tja mana okunwa, omusuko wa tja: “Ami me tekere ozongamero zoye wina kutja ze nwe nu ze kowe.” 20 Nomusuko wa tirira omeva tjimanga metemba mu mu nwina ovinamuinyo na tupuka rukwao kondjombo okukateka omeva, nga tja hire inḓa ozongamero azehe. 21 Nu ingwi omukarere we mu tarera uriri kumwi okumuna kutja Muhona we mu ṋingaparisa.
22 Nomusuko tja mana okuhira ozongamero, omukarere arire tja toora ongoho ongoldo ne i twa meyuru re, nu a twa ozongoho mbari ozonene pomaoko we. 23 Nu ingwi omukarere we mu pura a tja: “Oove omusuko wauṋe? Arikana, ndji raera. Pe noruveze mondjuwo yaiho ku ami novandu vandje okuyekurara mo?”
24 Nomusuko we mu zira a tja: “Owami omusuko wa Betuel, omuzandu wa Nahor na Milka. 25 Ku nomahozu omengi novikurya koyetu, nu pe noruveze ku eṋe wina okurara.”
26 Nu ingwi omurumendu arire tje riwisa kozongoro ne rikotamene ku Muhona, 27 a tja: “Nga tangwe Muhona, Ndjambi womuhona wandje Abraham, ngwa ṱiza ondjingonekero nouṱakame we komuhona wandje. Muhona we ndji hongorera osemba kondjuwo yomuhoko womuhona wandje.”
28 Ingwi omusuko wa tupuka kondjuwo yaina na kaserekarera ehungi arihe. 29 Nu Rebeka wa ri nomuṱena ngwa rukirwe Laban. Nu Laban wa pita pendje na tupuka komurumendu ngwi ngwa ri pondjombo. 30 Neye tja munu indji ongoho yomeyuru nozongoho zopomaoko womuṱena, nokumuzuva tji me mu serekarerere imbi omurumendu mbye mu raere, arire tja i komurumendu ngo, ngunda a kurama pozongamero ze pondjombo. 31 Laban arire tja tja: “Indjo, hita, oove omurumendu ngu wa serwa ondaya i Muhona! Nu mo kuramene tjike pendje, ami ngunda ambe ku ṱunine ondjuwo, noruveze kozongamero zoye?”
32 Ingwi omurumendu wa hita mondjuwo; nu Laban wa kutura ozongamero ne zepe omahozu novikurya. Tjazumba a kaetera omukarere wa Abraham novandu ve omeva kutja ve rikohe ozombaze.
33 Novikurya tji vya etwa, ingwi omurumendu arire tja tja: “Ami himee tenge okurya nga tji mba hungire omambo wandje.”
Nu Laban wa tja: “Hungira!”
34 Eye wa uta nai: “Owami omukarere wa Abraham. 35 Muhona wa sera omuhona wandje ondaya tjinene, ne mu tjiti omurumendu omunene tjinene. Eye we mu pa otupanda twozonyanda nozongombe, nosilveri nongoldo, novakarere ovarumendu novakazendu, nozongamero nousino. 36 Sara, omukazendu womuhona wandje, we mu pandukira omuzandu moukurukaze we. Nomuhona wandje wa yandja oviṋa ngamwa avihe mbye na vyo komuzandu ngwi. 37 Nomuhona wandje Abraham we ndji yanisa a tja: ‘Ngoo kapahera omuzandu wandje omusuko mOvakanaan mu mba tura. 38 Nungwari twende kondjuwo ya tate na kovazamumwe vandje okukapahera omuzandu wandje omukazendu koṋa ngo.’ 39 Nami e tja nai komuhona wandje: ‘Ngahino omukazendu ke nokuvanga okuyenda puna ami.’ 40 Neye wa zira a tja: ‘Muhona ku mba kara nonḓuviro ma hindi omuengeri puna ove ngu me ku pe ouṋingandu mondjira yoye. Nove mo kamunina omuzandu wandje omukazendu movandu vomuhoko wa tate. 41 Nove tji wa tjiti nai, mo kuturwa koruyano ndu wa tjita ku ami. Nu tji wa i kovazamumwe vandje nave ku rurupara ingwi omusuko, ove wina mo kuturwa koruyano ndu wa tjita ku ami.’
42 “Nami tji mbe ya pondjombo, otji mba kumbu ne tja: ‘Muhona, Ndjambi womuhona wandje Abraham, arikana ndji pa ouṋingandu mondjira yandje. 43 Tara, owami ngwi pondjombo. Nu tji pe ya omusuko okuteka omeva, ami me tja nai ku ye: “Arikana, ndji pa okunwa mehoro roye,” 44 neye tja ziri na tja: “Nwaa, nu ami me hire ozongamero zoye wina,” nungwari nga rire ngwi Muhona ngwa toororera omuzandu womuhona wandje a rire omukazendu we.’ 45 Nu ngunda ambi hiya mana ongumbiro yandje momutima, Rebeka arire tje ya nehoro romeva kotjiṱuve, na pundu mondjombo okuteka. Nami arire tji mba tja ku ye: ‘Arikana, ndji pao, mbi nwe ko!’ 46 Nu mokamanga eye wa herura ehoro kotjiṱuve na tja: ‘Nwaa, nozongamero zoye wina me ze hire.’ Ami otji mba nwa, neye wa hira inḓa ozongamero wina. 47 Nami mbe mu pura e tja: ‘Oove omusuko wauṋe?’ Nomusuko wa zira a tja: ‘Owami omusuko wa Betuel, omuzandu wa Nahor na Milka.’ Ami otji mba twa mo ongoho meyuru re nozongoho pomaoko we. 48 Ami mbe rikotamena ne tanga Muhona, Ndjambi womuhona wandje Abraham, ngwe ndji hongorera nai osemba. Eye we ndji eta pomuangu womuhona wandje, pu mba vaza omusuko we, ngu mba varekera omuzandu womuhona wandje. 49 Nambano tji mamu vanga okuraisira omuhona wandje ondjingonekero nouṱakame, arikana, ndji raereye. Nu tje he ri nao, ndji raereye wina; kokutja ami mbi ripure kutja me tjiti vi.”
50 OoLaban na Betuel va zira ave tja: “Otjiṋa hi tjinga atja zu ku Muhona, otjo katjetu okutjizikamisa. 51 Rebeka eye ngo, toora u tware a karire omukazendu womuzandu womuhona woye otja Muhona omuini pa heya.” 52 Nu ingwi omukarere wa Abraham tja zuva omambo wawo nga, arire tje rikotamene komurungu wa Muhona. 53 Tjazumba wa eta ovihuze ovisilveri novingoldo nozombanda wina, na wondo Rebeka. Eye wa yandja oviyandjewa ovinanḓengu komuṱena na ku ina wina.
54 Nomukarere novarumendu mba ri puna ye va rya nave nu nave rara mbo. Nowo tji va penduka omuhuka omunene, omukarere wa tja: “Ndji eseye, mbi yaruke komuhona wandje.”
55 Nungwari omuṱena na ina ya Rebeka va tja nai: “Mu esa omusuko a kare puna eṱe omayuva tjiva poo omurongo; tjazumba mu yende.”
56 Nungwari ingwi omukarere wa zira a tja: “Amu ndji wombisa. Muhona we ndji ṋingaparisa mouyenda wandje!”
57 Nowo va zira nai: “Ngatu isane ingwi omusuko tu pure kutja eye omuini ma tja vi.” 58 Nowo otji va isana Rebeka nave mu pura ave tja: “Mo vanga okuyenda puna omurumendu ngwi?”
Neye wa zira a tja: “Ii, me vanga okuyenda puna ye.”
59 Komuhingo mbwi owo arire tji va isa omuatje wawo Rebeka nomuṱakamise we, ve yende puna omukarere wa Abraham novarumendu mba ri puna ye. 60 Nowo va sera Rebeka ondaya nomambo nga:
“Ove, muatje wetu, karire ina yomayovi omengi;
ozondekurona zoye ngaze huure ovihuro vyovanavita na zo!”
61 Nu Rebeka novakarere ve ovasuko ve rirongera nave kavire kozongamero, nave kongorere omurumendu ngwi. Nu ingwi omukarere we mu toora, nave i.
62 Nu Isak wa za mokuti kwondjombo ya Lahai-Roi, okutja “Ondjombo yomaturiro wOmunamuinyo ngu ma munu ami”, neye wa katura mehi rokomukuma wokeyuva kokumuho kwa Kanaan. 63 Nu Isak wa pita pendje komuihi okukaryanga mokuti, nokurizemburuka momutima we; neye wa munu inḓa ozongamero nḓu maze yende. 64 Nu Rebeka wina wa muna Isak, na heruka kongamero ye,Ongamero 65 na pura komukarere a tja: “Omurumendu ngo ngu ri mokuti nu ngu me tu tjakanene, ouṋe?”
Nomukarere wa zira a tja: “Eye onguri omuhona wandje.” Rebeka arire tja toora ewiwiri ne rikutjire komurungu.
66 Nu ingwi omukarere wa raera Isak oviṋa avihe mbya tjita. 67 Isak wa eta Rebeka mondanda yaina Sara, ne mu isa po omukazendu we. Nu Isak wa suvera Rebeka tjinene. Komuhingo mbwi Isak otja huhumiṋwa kombunda yonḓiro yaina.
Isak ta hokana
1 Abraham okwa li a kulupilila, Omuwa okwe mu yambekele iilonga ye ayihe. 2 Abraham okwa lombwele omupiya gwe omukuluntu, ngoka a li ha tonatele eliko lye alihe, a ti: “Tula oshikaha shoye kohi yetundji lyandje e to gana. 3 Onda hala ndi ku ganithe medhina lyOmuwa, Kalunga kegulu nevi, kutya ino kongela omumwandje omukiintu maakadhona yaantu mbaka Aakaanana. 4 Ou na okuya kevi hoka nda valelwa, u ka kongele omumwandje Isak omukiintu mokati kezimo lyetu.”
5 Omupiya okwa yamukula a ti: “Otashi ningwa ngiini, omukadhona ngele ina hala okuza kaandjawo, e ye huka? Nandi shune omumwoye kevi hoka wa zile?”
6 Abraham okwa yamukula a ti: “Kotoka, waa shune ko omumwandje! 7 Omuwa, Kalunga komegulu, okwa tembudha ndje maandjatate nomevi lyaandjetu nokwa uvanekele ndje nokugana kutya evi ndika ote li pe oluvalo lwandje. Ote ku tetekelithile omuyengeli gwe, opo u monene omumwandje omukiintu. 8 Omukadhona ngele ina hala okuya nangoye, nena owa manguluka megano ndika. Ihe ino fala ko nando omumwandje nkwiyaka.” 9 Omupiya okwa tula oshikaha she kohi yetundji lyaAbraham, mwene gwe, e ta gana a gwanithe shoka Abraham a ti.
10 Omupiya okwa kutha oongamelo omulongo niinima yi ili noyi ili yondilo meliko lyamwene gwe e ta yi koshilando nkoka kwa kala Nahor, muumbangalantu waMesopotamia. 11 Sho a thiki ko, okwa tsitha oongamelo oongolo pomuthima gu li pondje yoshilando. Okwa li komatango, ethimbo ndyoka aakiintu haa ya okuteka omeya. 12 Okwa galikana a ti: “Omuwa, Kalunga kamwene gwandje Abraham, nena ndjika kwatha ndje, iinima yi ende nawa e to dhiginine euvaneko lyoye we li uvanekele mwene gwandje. 13 Ondi li mpaka pomuthima mpoka aakiintu yomoshilando taa ya okuteka omeya. 14 Otii ka pula gumwe gwomuyo te ti: ‘Kwatha ndje, u endeke oshuma shoye, ndi nwe mo.’ Ngele ota ti: ‘Nwa mo, noongamelo dhoye otandi dhi hugile wo,’ oye na ninge ngoka we mu hogololele omuntu gwoye Isak. Ngele shika tashi ningwa, otandi ka tseya kutya owa dhiginine euvaneko lyoye kumwene gwandje.”
15 Manga omupiya inaa mana okugalikana, ye Rebekka ota thiki nokuli a humbata oshuma she kepepe. Oye omuna gwaBetuel yaNahor, omumwayina gwaAbraham, e mu valelwa komukadhi Milka. 16 Okwa li a shitika, omukadhonalela. Okwa yi momuthima, ta teke oshuma she e ta zi mo. 17 Omupiya okwa yi kuye e ta ti: “Kwatha ndje ndi nwe mo moshuma shoye.”
18 Okwa ti: “Nwa mo, tatekulu,” nokwe endeke mbala oshuma she e shi kwata, manga ta nu. 19 Sho a mana, okwa ti: “Otandi hugile wo oongamelo dhoye dhi kumwe.” 20 Okwa tile mbala omeya metemba e ta shuna nziya momuthima, a ka tale omeya, sigo a hugile oongamelo dhe adhihe. 21 Omulumentu okwa thikama a fa a pugalala ta nongonona omukadhona, a tale ngele Omuwa e mu wilike tuu nondjila yi na elago.
22 Sho a mana, omulumentu okwa kutha okalinga koshingoli ke na ondilo e te ke mu zaleke keyulu, okwe mu zaleke wo uugondo uyali komaako. 23 Okwa ti: “Kwatha ndje u lombwele ndje, ongoye lye? Maandjeni omu na tuu ehala lyaayenda, tse naantu yandje tu ka lale mo?”
24 Okwa yamukula a ti: “Ongame Rebekka yaBetuel yaNahor. Yina yaBetuel oMilka. 25 Maandjetu omu na omwiidhi ogwindji, omu na wo ehala lyokulala.”
26 Nena omulumentu okwa tsu oongolo e ta hambelele Omuwa. 27 Okwa ti: “Omuwa, Kalunga kamwene gwandje Abraham, na hambelelwe, sho a li omudhiginini mokugwanithila mwene gwandje euvaneko lye. Omuwa okwe enditha ndje nondjila yu uka kezimo lyamwene gwandje.”
28 Omukadhona okwa matukile kuyina e te mu hokololele ayihe. 29 Rebekka okwa li e na omumwayina edhina lye Laban. Laban okwa matukile komuthima komupiya gwaAbraham. 30 Laban sho a mono okalinga kokomayulu nuugondo wokomaako gamumwayina ye ta pulakene shoka omulumentu e mu hokololele, okwa yi komupiya gwaAbraham. Omupiya okwa li a thikama natango poongamelo dhe pomuthima. 31 Laban okwa ti: “Ila, tu ye kegumbo. Ngoye omuntu ngoka a yambekwa kOmuwa. Omolwashike wa thikama pondje? Onda longekidha ehala maandjetu, nehala lyoongamelo dhoye wo.” 32 Omulumentu okwa yi megumbo. Laban okwa kutulula oongamelo e te dhi pe iikulya. Opo ihe okwe etele omupiya gwaAbraham naantu ye omeya gokuyoga oompadhi. 33 Iikulya sho ye etwa po, omulumentu okwa ti: “Itandi li, manga inaandi popya shoka she enditha ndje.”
Laban okwa ti: “Shi popya ano.”
34 Omulumentu okwa ti: “Ngame omupiya gwaAbraham. 35 Omuwa okwa yambeka mwene gwandje noonkondo e te mu ningi omuyamba. Okwe mu pe iigunda yoonzi noyiikombo, oongombe, oshisiliveli noshingoli, aapika aalumentu naakiintu, oongamelo nuusino. 36 Sara, omukulukadhi gwamwene gwandje, okwe mu valele omumati muukokele we, namwene gwandje okwe mu pa eliko lye alihe. 37 Mwene gwandje okwa ganitha ndje e ta ti: ‘Ino kongela omumwandje omukadhona maakadhona yomuKaanan. 38 Inda kaandjatate, kezimo lyandje, u ke mu kongele omukiintu.’ 39 Onda pula mwene gwandje nda ti: ‘Otashi ningwa ngiini, omukadhona ngele ina hala, tu ze ko naye?’ 40 Okwa yamukula a ti: ‘Omuwa mwene, ngoka handi vulika kuye aluhe, ota ka tuma omuyengeli gwe, a ende pamwe nangoye noku ku pa elago. Oto ka monena omumwandje omukiintu kaandjetu, kegumbo lyatate. 41 Nge wa thiki kezimo lyandje, yo taa tindi oku mu ku pa, nena owa manguluka keganitho lyandje.’
42 “Sho nda thiki pomuthima, onda galikana nda ti: ‘Omuwa, Kalunga kamwene gwandje Abraham, kwatha ndje, olweendo nduka lwandje lu kale lu na elago. 43 Ondi li mpaka pomuthima. Uuna omukadhona te ya okuteka omeya, otandi ke mu indila, ndi nwe mo moshiyuma she. 44 Ngele ota zimine e ta hugile wo oongamelo dhandje, oye na ninge ngoka wa hogololele omuna gwamwene gwandje, a ninge omukadhi.’ 45 Manga inaandi mana egalikano lyandje lyomonguwi, ye Rebekka oye ngu e ya ko e na oshuma kepepe. Okwa yi momuthima e ta teke omeya. Onda ti kuye: ‘Kwatha ndje wo, ndi nwe mo.’ 46 Okwe endekithile nanziya oshuma kungame e ta ti: ‘Nwa mo, notandi hugile wo noongamelo dhoye.’ Onda nu, e ta hugile oongamelo. 47 Onde mu pula nda ti: ‘Ho olye?’ Okwa yamukula a ti: ‘Tate oBetuel yaNahor, meme oMilka.’ Nena onde mu zaleke okalinga keyulu nuugondo komaako ge. 48 Onda tsu oongolo e tandi galikana Omuwa. Onda hambelele Omuwa, Kalunga kamwene gwandje Abraham, ngoka e enditha ndje nondjila yu uka kezimo lyamwene gwandje hoka nda monene omuna gwamwene gwandje omukadhona. 49 Ngashingeyi, ne ngele omwa tokola okuhololela mwene gwandje ohole nuudhiginini, kwathii ndje, mu lombwele ndje, nongele hasho, lombwelii ndje wo, opo ndi tokole shoka te ningi.” 50 Laban naBetuel oya yamukula ya ti: “Oshinima shika osha zi kOmuwa, tse itatu ti sha. 51 Rebekka oye nguka, na ninge omukiintu gwomuna gwamwene gwoye, ngaashi Omuwa ye mwene a ti.” 52 Omupiya gwaAbraham sho e shi uvu, okwi inyongamene pevi e ta hambelele Omuwa. 53 Nena okwa longolola mo oonguwo, oshisiliveli noshingoli e te yi pe Rebekka. Okwa gandja wo omagano ge na ondilo komumwayina omulumentu nokuyina.
54 Nena omupiya gwaAbraham naantu mboka ya li pamwe naye, oya li e taa nu e taa ka lala. Sho ya penduka ongula, okwa ti: “Lalekii ndje, ndi shune kumwene gwandje.”
55 Ihe omumwayina gwaRebekka nayina oya ti: “Omukadhona na kale ngaa putse manga omasiku gamwe nenge tu tye omulongo, ne mu ye ihe.”
56 Ihe okwa ti: “Inamu tu dhika. Omuwa okwe enditha ndje nawa, lalekii ndje ashike, ndi ye kumwene gwandje.”
57 Oya yamukula ya ti: “Natu ithane omukadhona, tu pulakene shoka ta ti.” 58 Oyi ithana Rebekka e taa pula: “Owa hala u ye nomulumentu nguka?”
Rebekka okwa yamukula a ti: “Eeno, onda hala.”
59 Oya laleke Rebekka nomuyamuthi gwe, ya ye nomupiya gwaAbraham naantu ye. 60 Oya yambeke Rebekka noku mu lombwela taa ti:
“Ngoye mumwameme,
ninga yina yomamiliyona!
Oluvalo lwoye nalu ka lale iiyelo yaaniita nangoye!”
61 Nena Rebekka naadhike ye oya pyakudhukwa e taa londo oongamelo, ya ye nomupiya gwaAbraham, noyi idhenge mela lyondjila.
62 Isak okwa adhika ta zi “kOmuthima gwOmunamwenyo e wete ndje,” oshoka okwa li a kala muumbugantu waKaanan. 63 Okwa piti mo komatango, a ka lyange kelundu e ta mono oongamelo tadhi hedha ko. 64 Rebekka sho a mono Isak, okwa londoloka ko kongamelo 65 e ta pula omupiya gwaAbraham ta ti: “Omulumentu ngono te ya e tu tsakaneke melundu, olye?”
Omupiya okwa yamukula a ti: “Omwene gwandje.” Rebekka okwa kutha oshisaali she e ta siikile oshipala she.
66 Omupiya okwa hokololele Isak ashihe e shi ningi. 67 Nena Isak okwa fala Rebekka metsali moka yina Sara a li ha kala e ta ningi omukadhi. Isak okwa li e hole Rebekka, noshe mu hupulitha yina.
